Op het NOS-nieuws lees ik: “Defensie kampt met een fors personeelstekort en wil veel nieuwe mensen aannemen. Daar moet een veel groter aandeel vrouwen bij zitten, vindt de staatssecretaris van Defensie. Hij wil daarom ‘bij gelijke geschiktheid’ de voorkeur geven aan een vrouw.” (https://nos.nl/artikel/2423065-defensie-wil-30-procent-vrouwelijk-personeel-in-2030)
De staatssecretaris heet Christophe van der Maat, hij is van de VVD en hij komt uit Noord Brabant. Dat wist ik niet. Het is even wennen met zo’n nieuwe regering. Maar zelfs dit in aanmerking genomen komen vragen op. Of het zinvolle vragen zijn is niet zeker, maar daar zet ik me maar even overheen.
Het kan liggen aan het feit dat ik mijn kennis uit de krant haal. De bron van het bericht ben ik nog niet tegengekomen. Met heldere bronverwijzingen heeft de pers vaker moeite, dus alleen al om dit feit is een slag om de arm wellicht wenselijk.
Gewapend met deze disclaimer kan ik het bovenstaande citaat nu te lijf. De eerste zin snap ik nog wel. Als je een fors personeelstekort hebt wil je het liefst zoveel mogelijk nieuwe mensen aannemen. Vermoedelijk moet je jezelf dan in de eerste plaats eens afvragen hoe je eigenlijk aan dat forse personeelstekort bent gekomen. Mensen staan blijkbaar niet te springen om bij jou te komen werken. Is het werk niet leuk, interessant en/of uitdagend? Betaal je wel voldoende? Zijn de secundaire arbeidsvoorwaarden op orde? Dat soort dingen. Daar lees ik helemaal niets over.
Dat is echter niet mijn punt. Laten we aannemen dat over dit soort dingen voldoende is nagedacht en dat de juiste maatregelen zijn getroffen. Moeilijk om je dat voor te stellen, geef ik eerlijk toe, maar we doen ons best. Dan komen we op de wens dat er een veel groter aandeel vrouwen bij moet zitten. In het algemeen ben ik daar helemaal voor. Van mij mag de totale krijgsmacht uit vrouwen bestaan, als dat helpt. Ik kan niet helemaal inschatten of defensie het soort werk is dat je bij uitstek parttime kunt verrichten, maar ik laat me graag verrassen. Vier uur per dag in een tank rijden lijkt me lang genoeg.
Komen we nu op het punt waar mijn verbazing echt de pan uitrijst. Het punt waarin staatssecretaris Christophe uit Brabant aangeeft dat hij daarom ‘bij gelijke geschiktheid’ de voorkeur wil geven aan een vrouw. Bij de verdeling van de ministersposten is dat in het geval van defensie natuurlijk al gebeurd en goed voorbeeld doet goed volgen. Je moet er echter wel een beetje mee oppassen. Want waar gaat dit, strikt genomen, toe leiden? Je hebt twee geschikte kandidaten, en je neemt er maar een. Dat lijkt me behoorlijk stom, want we hebben een fors personeelstekort. Een verstandig mens neemt ze dan gewoon alle twee. Waarom wil je geschikte kandidaten laten lopen, Christophe uit Brabant, als je een fors personeelstekort hebt? Is dat logisch? Is dat verstandig? Je wilt toch veel nieuwe mensen aannemen, en niet bij voorkeur vrouwen met gelijke geschiktheid? Pakken wat je pakken kunt. Geen modieuze emancipatoire stokpaardjes berijden en gewoon de krijgsmacht op orde brengen. Dan is het percentage vrouwen maar wat lager, als het totaal aantal vrouwen maar hoger is. Pas als mensen staan te springen om bij jou te mogen komen werken kunnen we scherp aan de wind gaan varen. En, by-the-way, waarom hoor ik helemaal niets over de gewenste bijdrage van queers en alle andere smaken uit het tegenwoordig zo rijke LHBTI+-palet?
Ook zo curieus: waarom wordt er geselecteerd op ‘gelijke geschiktheid’? Misschien is dit slechts een slip-of-the-pen, of een gevalletje van gemakzuchtig samenvatten van de zijde van de nieuwsdienst, maar dat mensen in gelijke mate geschikt zijn zegt nog helemaal niets over de mate waarin ze überhaupt geschikt zijn. We willen toch goede mensen bij onze krijgsmacht, Christophe uit Brabant? Mensen die echt een geweer kunnen vasthouden, of wat tegenwoordig allemaal nodig is voor de veerkracht van onze defensie?
En zo gaat het hier zoals wel vaker: dat ik doordraaf over mededelingen die op het eerste gezicht vrij normaal en verstandig klinken. Maar de ervaring heeft geleerd dat de werkelijkheid meestal gekker is dan mijn soms uit de hand lopende verbeelding. De situatie bij de Belastingdienst bewijst dat nog elke dag.
Gertjan Kock 